Οι έννοιες του αλληλεγγύως ευθυνόμενου προσώπου, του εγγυητή και του εις ολόκληρον υποχρέου σε σχέση με τα άρθρα 37 παρ. 2 και 60 παρ. 3 ν. 4738/2020.

Με τη διάταξη του άρθρου 50 Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (όπως και την προγενέστερη αυτής του άρθρου 115 του ν. 2238/1994) καθιερώνεται η λεγόμενη ευθύνη του οργάνου διοίκησης ή του εκπροσώπου (Organ-Vertreter-Haftung) δηλαδή εκείνου που πράττει και ενεργεί για την επιχείρηση, ως νόμιμος εκπρόσωπός της. Για να υπάρξει αλληλέγγυα ευθύνη πρέπει να υπάρξει διάταξη νόμου που να την προβλέπει, όπως άλλωστε και για την καθιέρωση ποινικής ευθύνης των οργάνων διοίκησης και εκπροσώπησης των εταιρειών πρέπει να υπάρξει σαφής διάταξη νόμου (lex certa), αναφέρουμε ενδεικτικά άρθρο 1 παρ. 7, και 8 Α.Ν. 86/1967 (ποινική ευθύνη για μη καταβολή ασφαλιστικών οφειλών), άρθρο 25 παρ. 2γ του ν. 3959/2011(ποινική ευθύνη για παραβίαση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού), άρθρο 25 παρ. 2 του ν. 1882/1990 (ποινική ευθύνη για μη καταβολή βεβαιωμένων χρεών στο Δημόσιο) κ.ά. Το ύψος του χρέους που βαρύνει το αλληλεγγύως ευθυνόμενο πρόσωπο, είναι το ποσό που κάθε φορά οφείλεται από την εταιρεία και δεν μπορεί να διαφοροποιείται καθώς δε δημιουργείται κάποια ιδιαίτερη ή αυτοτελής φορολογική υποχρέωση του εκπροσώπου του νομικού προσώπου συνεπαγόμενη προσωπική κατ΄αυτού φορολογική εγγραφή αλλά πρόσθετη «αλληλέγγυα» με το νομικό πρόσωπο ευθύνη του, ενεργοποιούμενη κατά την είσπραξη της σχετικής απαίτησης κατά του οφειλέτη-νομικού προσώπου, ώστε να εξασφαλίζεται, ότι η όποια οφειλή του τελευταίου προς το Ελληνικό Δημόσιο θα εξοφληθεί. Το κύριο, δηλαδή, χαρακτηριστικό της ευθύνης του αλληλεγγύως συνυπόχρεου νομίμου εκπροσώπου εταιρείας είναι η έλλειψη ιδίας φορολογικής υποχρέωσης αυτού (χωρίς να έχει εκδοθεί στο όνομά του τίτλος) για καταβολή του οφειλόμενου από την υπ΄αυτού εκπροσωπούμενη εταιρεία φόρου προς το δημόσιο και η πρόσθετη ευθύνη του για πληρωμή του βεβαιωθέντος σε βάρος του νομικού προσώπου πάσης φύσεως φόρου, η οποία ανάγεται για πρώτη φορά στο στάδιο της είσπραξής του.

Έτσι ο νόμιμος εκπρόσωπος μιας εταιρείας κατά την έννοια του άρθρου 50 ενόψει της νομικής φύσης και των χαρακτηριστικών της συγκεκριμένης ευθύνης ευθύνεται αλληλεγγύως με αυτή σε οποιαδήποτε περίπτωση ρύθμισης των χρεών της προς το ελληνικό δημόσιο για το ποσό στο οποίο ρυθμίστηκε η οφειλή και μόνο και όχι βεβαίως για το αρχικώς οφειλόμενο ποσό. Τυχόν απόσβεση, περιορισμός ή απομείωση του χρέους του νομικού προσώπου απαλλάσσει αντιστοίχως και τον κατά νόμο νόμιμο εκπρόσωπο αυτού.

Η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 60 του Πτωχευτικού Κώδικα ορίζει ότι «Τα δικαιώματα των πιστωτών κατά των εγγυητών και συνοφειλετών εις ολόκληρον του οφειλέτη, καθώς και τα υφιστάμενα δικαιώματά τους σε περιουσιακά αντικείμενα τρίτων, περιορίζονται στο ίδιο ποσό με την απαίτηση κατά του οφειλέτη, μόνο αν συμφωνεί ρητά ο πιστωτής, ενώ η παρ. 2 του άρθρου 37 δεν εφαρμόζεται για την παροχή της συναίνεσης αυτής».

Στον κύκλο των προσώπων που αναφέρει εν ευρεία εννοία η παραπάνω διάταξη του νέου πτωχευτικού κώδικα δεν εντάσσονται σε καμία περίπτωση οι κατ΄άρθρο 50 του ΚΦΔ νόμιμοι εκπρόσωποι των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων. Εντάσσονται, αντιθέτως, οι τρίτοι συνοφειλέτες των νομικών προσώπων δηλαδή α) οι εγγυητές, ήτοι τα πρόσωπα που ενέχονται από δικαιοπραξία (σύμβαση εγγυήσεως ή εγγυοδοσίας, σωρευτική αναδοχή χρέους κ.ο.κ.) ή β) τα πρόσωπα, τα οποία ενέχονται εις ολόκληρον με το νομικό πρόσωπο από συγκεκριμένη διάταξη του αστικού ή εμπορικού νόμου, όπως λ.χ. σύμφωνα με την ΑΚ 481, κατά την οποία μεταξύ των εταίρων αστικής εταιρείας υφίσταται για τις εταιρικές υποχρεώσεις ενοχή εις ολόκληρον ή όπως οι ομόρρυθμοι εταίροι ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιρειών (άρθρο 249 παρ. 1 ν. 4072/2012.